Taal & Mores

Maiaufmarsch

Tekst en beeld: Frits Roest

De Dag van de Arbeid, in heel Oostenrijk een officiële feestdag, wordt nergens zo uitbundig gevierd als in Wenen. Absoluut hoogtepunt van de 1 mei-festiviteiten is de traditionele Maiaufmarsch naar de Rathausplatz. Vanaf 9 uur ’s ochtends verzamelen zich in alle 23 wijken van Wenen diverse sociaaldemocratische groeperingen om samen op te trekken naar het stadshuis, in een vrolijke stoet met muziekkapellen, ballonnen, vaak iets roods in de kleding (jas, petje, trui, bloem op het revers) en de meest uiteenlopende spandoeken en protestborden over de actuele politieke situatie in Wenen, Oostenrijk en de rest van de wereld. Om deze Aufmarsch in goede banen te leiden, worden straten afgezet en het verkeer omgeleid.

MA 48

Toen ik zelf nog in Wenen woonde, ging ik altijd kijken en ook nu verheug ik me erop als 1 mei in een gepland bezoek valt. De beste plek om het spektakel te bekijken is de Ringstraße. Daar treffen de groepen uit de 23 wijken elkaar en sluiten bovendien allerlei andere organisaties aan: Linkse partijen van ‘groenen’ tot ‘communisten’ en zelfs een club die schaamteloos een spandoek meedraagt met daarop foto’s van Marx, Trotski, Lenin, Stalin en Mao Zedong. Koerden, Turken en Afghanen die tegen de situatie in hun thuisland protesteren. Antifascisten als de motorclub Kühle Wampe. Laatste in rij is steevast de MA 48, de Weense stadsreiniging die flyers, confetti, ballonnen en andere achtergebleven rommel meteen opruimt.

Het gezelschap splitst zich weer bij de Rathausplatz. De wijkgroepen worden hier toegesproken door de Weense burgemeester en andere deelstaatbestuurders van de sociaal­democratische SPÖ, de partij die al sinds 1945 ononderbroken de burgemeester levert en ook in de Landstag vrijwel altijd de absolute meerderheid heeft. Hoewel het dus een partijfeestje is (compleet met zingen van de ‘Internationale’ en oplaten van rode ballonnen), kunnen de partijbonzen op het podium nooit echt ontspannen. De Genossinnen und Genossen willen de gelegenheid namelijk nog wel eens aangrijpen voor boe-geroep of ander protest tegen onwelgevallige bestuurders of besluiten: voor alle andere aanwezigen natuurlijk extra leuk!

Volksfeest

Als de rust op de Rathausplatz terugkeert, vertrekken veel deelnemers en toeschouwers naar het Praterpark. Daar begint dan een groot volksfeest met optredens van bands, picknick in het park en ’s avonds een vuurwerkshow. De locatie is niet zonder betekenis. Eeuwenlang was 1 mei de dag waarop hof, adel en burgerij in het Praterpark hun eigen feestje vierden, met 1 mei-concerten, paardenraces en bloemencorso’s. Niet toevallig vond de eerste Maiaufmarsch in 1890 dan ook plaats in het Praterpark, met als inzet de strijd van de arbeiders­beweging voor een 8-urige werkdag. Pas na 1918 werd de route verlegd en trok de stoet over de Ringstraße naar de Rathausplatz, een traditie die in 1946 door de een jaar eerder opgerichte Sozialistischen Partei Österreichs weer werd opgepakt en dus nog steeds standhoudt.