Boeken

Wortels in Wenen

Judith Fanto,  van huis uit jurist,  baseert haar debuutroman Viktor  op de lotgevallen van haar Weens-Joodse familie die uiteindelijk in Nederland belandt. Een groot deel van de roman speelt zich dan ook af in de Oostenrijkse hoofdstad. Centraal staat de zoektocht naar het met mysterie omhulde verleden van de flamboyante  Viktor Rosenbaum, een oudoom van Fanto zelf. Hoofdpersoon Geertje (student rechtsgeleerdheid) kan dan ook worden gezien als het alter ego  van de auteur.  Van het bestaan van Viktor getuigen enkele documenten, waaronder een deportatiebevel uit 1942 met het stempel van de Gestapo. ‘Voor de rest moest ik het doen met de weerstand van mijn grootouders om over hem te praten, hun kennelijke verlegenheid met de hele situatie en het mogelijke familiegeheim dat schuilging achter mijn onbekende oudoom Viktor,’ aldus Geertje/Judith.

In vijf delen – die Fanto zelf vergelijkt met een symfonie van Gustav Mahler – schetst ze een historisch en psychologisch portret van haar kleurrijke Weens-Joodse familie en de invloed van grote, Europese gebeurtenissen op die familie. Daarbij wisselt de tijdlijn tussen het onrustige Wenen in de eerste helft van de 20e eeuw (met Viktor als centrale figuur) en het studentikoze Nijmegen (rondom Geertje) in de tweede helft van de 20e eeuw.

Het is goed merkbaar dat  Fanto vaker naar Wenen is gereisd om ter plekke de sfeer te proeven en mensen te ontmoeten. Of het nu gaat om het antisemitisme en de gebeurtenissen in Wenen voor en na de Anschluss aan nazi-Duitsland of zoiets banaals als de Weense keuken of de do’s en dont’s  in een Weens-Joodse familie… het is geloofwaardig, toegankelijk  en zonder onnodig sentiment beschreven. Tegelijk is Fanto blijkbaar diep in de archieven gedoken en doorspekt ze haar tekst met brieven en documenten die ze daar heeft gevonden (ze lijken althans authentiek). Daardoor dringt zich soms de vraag op waarom dit een roman in plaats van een non fictieboek moest worden. Meeslepend is het in alle gevallen: als lezer wil je doorlezen om te Viktors ‘geheim’ te ontdekken.

Judith Fanto, Viktor, Ambo | Anthos uitgevers, € 24,99 (gebonden).