Bezienswaardigheid

Hohensalzburg

Tekst: Emely Nobis

Salzburg en Hohensalzburg

Majestueus torent ze boven de stad Salzburg uit: de ommuurde vesting Hohensalzburg: 250 meter lang, 150 meter breed en daarmee een van Europa’s grootste middeleeuwse kastelen. Nu is het een toeristische attractie vanwege het uitzicht over de Mozartstad én de diverse musea, zoals een tuighuis, een marionettenmuseum en vooral de Fürstenzimmer: drie pronkzalen waar ooit de vorst-aarstbisschoppen van Salzburg resideerden.

De eerste bouwheer was de Salzburger aartsbisschop Gebhard. Het fort dat hij in 1077 liet neerzetten, werd in de eeuwen daarna door zijn opvolgers versterkt en vergroot. Vooral Leonhard von Keutschach, vorst-aartsbisschop tussen 1495 en 1519, drukte zijn stempel. Hij liet een kerk, een waterput en tal van extra panden bouwen voor de indertijd vele permanente bewoners: clerus, bedienden, bouwvakkers, wachters, ambachtslieden, kunstenaars… Ook versterkte hij de weg omhoog met extra muren, torens en een ophaalbrug.

Vorstelijke kamers

De vorstenkamers op de bovenste verdieping van de in de burcht (Goldener Saal, Goldene Stube en aangrenzende slaapkamer) zijn echte pronkkamers. Von Keutschach liet ze rijk decoreren met marmeren zuilen, prachtig geëmailleerde ovens en gedetailleerde houtgravures en schilderingen langs de wanden en in de casetteplafonds. Het geheel is een uniek voorbeeld van laatgotische binnenhuisarchitectuur. Op een van de plafondbalken in de Goldener Saal is het wapenschild van de aartsbisschop te zien: een leeuw die een suikerbiet vasthoudt. De machtsbeluste bisschop, rijk geworden was door de handel in goud, koper en zout, liet zich ook op zeker vijftig andere plekken in de vesting vereeuwigen. Zo is hij onder meer afgebeeld op de prachtige Renaissance-oven in de Goldene Stube. Deze werd gebouwd tussen 1501 en 1507 en is vermoedelijk samengesteld uit meerdere ‘Kachelöfen’. De top is bekroond met kruisbloemen  (gebeeldhouwde ornamenten in de vorm van een kruis), het onderste deel is versierd met bloemen en bloesems en de tegels van het pronkvolle middenstuk  tonen onder meer het leven van Maria, apostels, evangelisten en wereldse en geestelijke heersers, onder wie dus Von Keutschach.

Tijdens een renovatie enkele jaren geleden werden onder meer de oorspronkelijke kleuren van de Fürstenzimmer teruggebracht en de vloer van de Goldener Saal opnieuw gelegd (met wit dennenhout). Een nieuw lichtconcept bootst de middeleeuwse omstandigheden na én beschermt tegelijk de kunstschatten beter. Ook is de ingang verplaatst naar de oorspronkelijke, historische plek.

Om de tijd van Leonard von Keutschach nog meer tot leven te laten komen, is er in een voorkamer een zogenaamd Magisch Theater ingericht, waar met hulp van mooi beschilderde kartonnen poppen en decorstukken (die via een railsysteem bewegen) het verhaal van de burcht, de aartsbisschop en de tijd waarin hij leefde wordt verteld.

Secularisatie

Hohensalzburg was onder de bisschoppen van Salzburg meer economisch dan religieus centrum, omdat zout en goud uit de omliggende mijnen (eigendom van de kerk) hier veilig konden worden opgeslagen. Omdat de burcht nooit werd ingenomen, is ze goed bewaard gebleven. Van het interieur ging tijdens de Napoleontische oorlogen wel veel verloren toen Colloredo, de laatste vorst-aartsbisschop, in 1800 moest vluchtten en de burcht zonder verzet prijsgaf. Na de bezetting volgde secularisatie van het vorstenbisdom. In 1816 werd Hohensalzburg eigendom van het Oostenrijkse keizerhuis en later de staat. Die heeft de vesting in 2016 officieel overgedragen aan het Salzburgerland.

Hohensalzburg is het hele jaar door geopend en te voet of (al vanaf 1892!) met de Festungsbahn (kabelbaan) bereikbaar.

salzburg-burgen.at

Kijk hier voor meer tips voor een verblijf in Salzburg

Kijk wat je allemaal in de omgeving kunt doen op onze wegwijzer.