Genussradweg Tirol
Culinaire fietstocht
Tekst: Emely Nobis / Beeld: Frits Roest
Wie aan Tirol denkt, denkt aan bergen en dus wellicht niet meteen aan recreatief fietsen. Ten onrechte, want vooral langs rivieren en door dalen lopen mooie, goed aangelegde langeafstandsfietspaden zonder al te veel steile hellingen. Comfortabel fietsen door een lieflijk landschap met uitzicht op de imposante Alpen… hoe ideaal is dat!
Omdat wij bovendien graag streekproducten en -specialiteiten leren kennen, besluiten we de Genussradweg te verkennen: een relatief vlak traject van circa 40 kilometer in het Oberinntal ten westen van Innsbruck met onderweg zo’n dertig mogelijke uitstapjes naar producenten van regionale lekkernijen: van ijs tot schnaps, van honing tot brood. Allemaal staan open voor bezoek (sommigen liefst na vooraanmelding) en verkopen ze hun producten ‘ab Hof’ – zodat je onderweg als het ware je eigen picknickmand kunt samenstellen. Wie liever op een terras neerstrijkt: Enkele restaurants met op de kaart producten uit de omgeving zijn eveneens aangesloten.
Hangbrug over de Inn
Over de Genussradweg kun je zo lang en kort doen als je zelf wilt. Je volgt geen strak geplande route, maar fietst min of meer over een deel van het traject van de Inntalradweg om onderweg geregeld af te slaan naar de producent die je wilt bezoeken of de bezienswaardigheid die je wilt bekijken. Al doende doorkruis je zo tal van idyllische boerendorpen en weidelandschappen met veelal niet geasfalteerde, rustige fietspaden.
Wij beginnen onze tocht in Telfs, wat omvang betreft de derde stad van Tirol. Hier halen we onze voor de gelegenheid gehuurde fietsen af bij Riml Sports, een grote sportzaak op het terrein van het winkelcentrum Inntalcenter. Wie wil, kan vlakbij Telfs meteen een eerste uitstapje maken naar de vredesklok in Telfs-Mösern, de grootste vrijstaande klok in het Alpengebied bij een fraai uitzichtpunt. Wij besluiten een bezoek uit te stellen tot later, want het is ruim een uur fietsen in de ‘verkeerde’ richting – namelijk weg van de Genussradweg. Bovendien: het is nu ochtend en we willen er liever bij zijn als de klok luidt: elke middag om 5 uur.
In plaats daarvan fietsen we vanaf Telfs langs de Inn richting westen. Ruim een half uur later lassen we wel een tussenstop in bij het plaatsje Mötz. Hier willen we graag de ruim 90 meter lange hangbrug Stamser Steg over de Inn bewandelen. De voetgangersbrug dateert uit 1935 en staat onder monumentenzorg. Op beide oevers staan tweepotige pylonen van natuursteen waaraan de staalkabels zijn bevestigd. De brug zelf is voorzien van houten loopplanken en een houten leuning. Wie de brug oversteekt, kan zo verder lopen naar het Mieminger Plateau – een geliefd wandelgebied – en naar de hoog boven het Inntal gelegen pelgrimskerk Maria Locherboden in Mötz. Wij hebben daar nu geen tijd voor ingepland. We parkeren onze fietsen, lopen enigszins schommelend naar de andere oever, maken foto’s, draaien weer om en vervolgen onze fietsroute naar het meest westelijke punt van onze culinaire ontdekkingstocht.
Honingbijen
In het plaatsje Silz wacht imker Heinrich Gritsch op ons, in een huis omringd door kersenbomen die bomvol vruchten hangen. Hij neemt ons mee naar de bloemenweide naast zijn huis, waar hij een ‘leerpad’ heeft aangelegd met informatieborden over bijen en de productie van honing. Terwijl we er rondlopen, klinkt het melodieuze gezoem van de beestjes als constante achtergrondmuziek. Het is afkomstig van de bijen die in zijn demonstratiebijenkorven wonen. Het gros van zijn volken is nu niet ‘thuis’. Ze brengen de zomer door in de bergen, waar ze zich voeden met alpenrozen, arnica en paardenbloemen. Het geeft de Tiroler Honing van Gritsch een heel eigen smaakprofiel. We proeven en praten over de dramatische bijensterfte en de belangrijke functie van bijen in het ecosysteem. De voormalig basisschoolleraar blijkt zelfs een boek te hebben geschreven (Keine Angst vor Bienen, No fear of bees) over de wereld van de honingbij en de wijdverbreide, onterechte angst voor het insect, met daarin schitterende – vooral door hemzelf gemaakte – foto’s. Het is duidelijk: Gritsch is niet zomaar een imker maar een bevlogen man met een prijzenswaardige missie.
Heinrich Gritsch verkoopt ab Hof boshoning, alpenrozenhoning, bergbloemenhoning en honingkaarsen. Vaste openingstijden zijn er niet. Je kunt op goed geluk langsgaan (het bijen-leerpad is altijd toegankelijk) of een telefonische afspraak maken. Pirchetweg 10 in Silz, tirolerhonig.at, tel. +43 5263 / 53 75
Lunch in de abdijtuin
Met het eerste product in onze ‘picknickmand’ fietsen we terug richting Telfs. Nu niet meer over het fietspad langs de Inn maar binnendoor langs bossen en door velden en weiden richting Stams. Al gauw doemen de twee markante uientorens van het cisterciënzer Stift Stams op. De abdij werd in 1273 gesticht door graaf Meinhard II van Gorizia-Tirol en de markante abdijkerk Maria Himmelfahrt werd tussen 1650 en 1750 verbouwd van de romaanse naar de barokke stijl. Uit deze periode stammen de twee uientorens en een prachtig versierd ijzeren hekwerk. Stift Stams is zonder meer een tussenstop waard. Een aantal keren per dag zijn er rondleidingen. Dan worden onder andere de kerk met vorstelijke crypte, de Bernardizaal, de Prälaten-trap en de Heilig Bloedkapel bezichtigd. In het museum, dat je op eigen gelegenheid kunt bezoeken, is een permanente expositie rondom de vele kunstschatten van het klooster. In de kloosterwinkel koop je huisgemaakte producten als jam, honing, brood, vruchtenbranden en likeuren. Omdat het lunchtijd is, strijken we na een rondleiding neer op het terras van de Orangerie in de tuin van de abdij: eten met uitzicht op het mooie barokke complex.
Abdij: Stiftshof 1, stiftstams.at; Orangerie: Stiftshof 7, orangeriestams.at
Bessentuin
Na de lunch gaan we op zoek naar het toetje. We fietsen nog een klein uur verder naar het plaatsje Rietz, waar de fruittelersfamilie Mair (bos)vruchten cultiveert. Mair’s Beerengarten wordt sinds 1980 gerund door Martina en Martin Mair en (inmiddels) hun zonen Stefan en Markus. Een deel van het fruit, zoals bramen, bosaardbeien, bosbessen, kweeperen en bergkiwi’s, wordt verkocht; van de rest maken ze meer dan honderd verschillende producten. In hun rijk gesorteerde boerderijwinkel staan naast jam, thee, sap, siroop, azijn, schnaps en gin ook rariteiten als een aardbei-schuimwijn, een vlierbessen-citroen-likeur en een kruisbessenbrand. Er is ook een klein Hofcafé runt waar je koffie met gebak of zelfgemaakt vruchtenijs kunt krijgen.
Het Hofcafé is tussen medio mei en medio september elke maandag t/m zaterdag geopend. Bichl 2 in Rietz, mairs-beerengarten.at
Tiroler spek
Het is duidelijk: onze picknickmand raakt voller en verandert allengs in een cadeautas voor thuis. Daar hoort natuurlijk ook Tiroler spek in. Daarom fietsen we verder naar Oberhofen. Het gehucht ten oosten van Telfs is omgeven door akkers, glooiende alpenweiden en naaldbossen. Midden in dit meer dan idyllische dorp staan enkele typisch Tiroolse boerderijen, onder wie de Kattlerhof van Manuela en Christian Fritz. Ze houden koeien en varkens en verbouwen aardappels en graan. Het vlees wordt verwerkt tot worst en spek, van de melk maakt Manuela boter, yoghurt en kwark. Ook maalt ze het graan en bakt ze hiervan dinkel-, spelt- en roggenbrood, taarten en koekjes. Al dat heerlijks is verkrijgbaar in de Hofladen die Manuela in 2014 begon. Wij zijn er gelukkig op het juiste tijdstip (de winkel is slechts twee middagen per week geopend) om een smeuïge plak dinkel-chocoladecake te proeven en een stuk ambachtelijke Tiroler spek te kopen.
De winkel is geopend op woensdag- en vrijdagmiddagen van 15-18 uur. Unterdorf 3 in Oberhofen im Inntal, Kattlerhof
Poetins lievelingsschnaps
We stappen weer op de fiets en rijden nog een half uur verder oostwaarts naar Inzing. Ons bezoek aan de fruittelersfamilie Draxl hebben we bewust voor het laatst bewaard. De Draxls verkopen fruit en vruchtensap, maar hebben vooral een reputatie opgebouwd met de vruchtenbranden die ze stoken. We gaan er maar vanuit dat onze benen na een proeverij niet meer zo veel zin hebben om nog ver te fietsen.
Zoon Hubert Draxl, die het bedrijf in 2011 van zijn ouders overnam, neemt ons mee naar de boomgaard achter de boerderij, waar lange rijen geurige appel-, peren- en kwetsenbomen strak in het gelid staan. Daarna bezoeken we het proeflokaal met in totaal zo’n vijfentwintig soorten edelbrand. Nadat we geconstateerd hebben dat in de vijf verschillende appelbranden inderdaad de geur en smaak van de betreffende appels terugkomt (Boskoop, Jonagold, Golden Delicious, Gala en Topaz), moeten we van Hubert per se zijn Vogelbeerenbrand proeven. Deze lijsterbesbrandewijn viel namelijk al bij Poetin in de smaak. Toen de Russische president in 2003 vakantie vierde in Tirol, wilde de president van deze deelstaat hem een fles schnaps aanbieden. Hubert Draxl: ‘Ons werd gevraagd vijf verschillende soorten op te sturen, zodat Poetin de keuze had. De Vogelbeere was blijkbaar favoriet en te snel op, want rond middernacht werd er aangebeld en bleek er een limousine voor de deur te staan om extra voorraad te halen.’
De Vogelbeere, met een kruidig, fijn boeket en lichtzoete tonen van marsepein, wordt door kenners wel gezien als de elite onder de branden, niet in de laatste plaats omdat de productie ervan nogal arbeidsintensief is. Bij Draxl worden de kleine bessen met de hand geplukt en vervolgens gebrand zonder enige toevoeging of extra alcohol. Uit honderd kilo lijsterbessen destilleert Hubert 2,5 liter schnaps, wat de relatief hoge prijs verklaart. Wij hebben het er graag voor over.
De familie Draxl (ook aangesloten bij de Tiroler Schnapsroute) verkoopt naast edelbrand ook likeuren, appelsap en vers fruit (tijdens de oogsttijd). Kleine groepen (tot 10 personen) kunnen hier een rondleiding met proeverij boeken (vooraf telefonisch aanmelden). Ab Hof-verkoop ‘op goed geluk’, maar in elk geval maandag t/m vrijdag van 13-18 uur en zaterdag van 8-12 uur. Weidach 1 in Inzing, draxl-schnaps.at
Terug naar Telfs
Innerlijk gesterkt maar inderdaad wat zwaar in de benen fietsen we na deze laatste culinaire stop weer richting Telfs om onze fietsen terug te brengen. Dat duurt al met al nog een uurtje. Omdat het inmiddels ruim na vijven is, schrappen we de geplande omweg naar de Friedensglocke. Morgen is er immers weer een dag en dan luidt de klok weer om 5 uur. Een goede smoes om nog een extra dag te ‘Genussradeln’ en weer andere producenten te bezoeken!
Elke tweede zaterdag van de maand (tussen april en oktober) is er van 9-14 uur een boerenmarkt in Telfs waar veel van de regionale lekkernijen te koop zijn die je ook langs de Genussradweg kunt proeven.
Overige Tips & Adressen
Algemeen
De Genussradweg ligt in het Oberinntal ten westen van Innsbruck, tussen de gemeentes Silz en Inzing. Stad en regio Innsbruck zijn zowel per auto, nachttrein (nightjet naar Innsbruck via Düsseldorf: nightjet.com ) als vliegtuig (Innsbruck Airport) goed bereikbaar.
De vakantieregio rondom Innsbruck is onderverdeeld in verschillende gebieden. De beschreven Genussradweg ligt in het gebied Sonnenplateau Mieming & Tirol Mitte. Behalve de Genussradweg door het Inntal is er rondom Innsbruck ook een Genussradweg over het Mieminger plateau uitgezet. Download hier de PDF met een beschrijving van beide routes en informatie over de aangesloten producenten.
Algemene informatie over de vakantieregio’s, accommodatie, gastronomie, openbaar vervoer, bezienswaardigheden en evenementen: innsbruck.info
De regio biedt fietsroutes voor ieder niveau en elk soort fiets. Een uitvoerige beschrijving van alle mogelijkheden (ook van de Genussradweg), geplande bike-events, bike-hotels, fietsgidsen, fietsverhuurders en laadstations voor e-bikes vind je op: bikecity-innsbruck.com
Kamperen en fietsen? Langs de route van de Genussradweg ligt Camping Eichenwald. Door de terrasvormige aanleg heb je hier een mooi uitzicht over de omgeving. De familie Zoller verhuurt ook bungalows, vakantiewoningen en gastenkamers. Schießstandweg 10 in Stams, camping-eichenwald.at
Zien & Doen
Friedensglocke
De tien ton wegende vredesklok in Mösern bij Telfs, de grootste vrijstaande klok van de Alpen, staat symbool voor grensoverschrijdende samenwerking en vrede in de Alpen. Ze is ontworpen door de Tiroler architect Hubert Prachensky en gegoten door de bekende klokkengieterij Grassmayr in Innsbruck. De vredesklok luidt dagelijks om 17 uur. Vanaf de parkeerplaats bij restaurant Seewaldalm (Möserer Dorfsstraße 40) is een 90 minuten durende wandeling uitgezet die via meerdere stations direct naar de klok leidt. Möserer Dorfstraße 3 in Telfs-Mösern Seefeld, seefeld.com
Schuttersfeesten
De schuttersfeesten van Tiroler Schützenkompanien in juni en juli zijn groots opgezette evenementen, met in de verschillende plaatsen optochten van tientallen schutterscompagniën, onder begeleiding van muziekkapellen en aansluitend feest. Kijk voor de actuele data op: tiroler-schuetzen.at. Lees hier meer over het schutterswezen in Tirol als levende traditie.
Slow Villgratental
Winterwandeldorp
Kals am Großglockner
Gradonna Mountain Resort
Ongerept Virgental
Easy Going Lienz