Fietsen door een spinnenweb

Nimm’s Radl

Tekst: Emely Nobis / Beeld: Frits Roest

Leenfietsen van Project Nimm’s Radl

Snelheid en onthaasting liggen in het Murtal dicht bij elkaar. In de Red Bull Ring in Spielberg scheuren Formule 1-wagens over het parcours. Rondom het racecircuit, in de brede vallei van de rivier Mur, kom je met heel wat minder pk’s en adrenaline uit. Een 250 kilometer lang fietsknooppuntennetwerk loopt hier als een fijnmazig spinnenweb door de regio en verbindt historische stadjes, glooiende velden en bossen tegen het decor van ‘huisberg’ Zirbitzkogel.

Bernd Pfandl

‘Nimm’s Radl, zeig’s Wadl! (Pak de fiets, laat je kuiten zien) is het motto van het netwerk. Mede-initiatiefnemer Bernd Pfandl van het regionale toerismebureau: ‘We zijn in Nederland gaan kijken hoe fietsknooppunten werken. Ik vind het ideaal: je volgt geen vaste fietsroute, maar stippelt met hulp van de knooppunten je eigen route uit. Afhankelijk van je conditie of bijvoorbeeld de weersverwachting kun je het zo lang of kort maken als je wilt. Het is heel flexibel. Als ik na een wat zware lunch met Schnitzel en wijn niet meer zo veel zin heb om verder te peddelen, neem ik gewoon een andere, kortere route terug.’

Max Verstappen

Imagebeeld Nimm’s Radl Murtal © Project Spielberg

Na twee jaar voorbereiding ging het project Nimm’s Radl in 2016 van start met 110 knooppunten, 560 wegwijzers en 23 overzichtspanelen. Dankzij de vrolijke en goed geplaatste borden kun je op de fietsvriendelijke wegen niet snel verdwalen. Omdat we de regio niet kennen, maken we niettemin dankbaar gebruik van de tips voor mogelijke toeren op de website van Nimm’s Radl: ze voeren langs de belangrijkste attracties in het gebied.

Zo begint en eindigt de ‘Projekt Spielberg Runde’ bij de Red Bull Ring. Dit racecircuit uit 1969 (toen nog Österreichring) leidde jarenlang een zieltogend bestaan en werd in 2003 gesloten en deels gesloopt.

Tribune Spielbergring

Dietrich Mateschitz, de schatrijke eigenaar van marketingconcern (en energiedrankje) Red Bull kocht en heropende het circuit in 2011 als Red Bull Ring. Het gaat nu redelijk decent schuil in een verdieping in het landschap, omgeven door bossen en bergen. Zelfs als je niet van Formule 1 houdt, is een bezoek aan het complex de moeite waard.

Tijdens een rondleiding bezoek je hotspots als de controlekamer, de vip-lounges, het mediacentrum, de eerstehulppost en het erepodium waar ook Max Verstappen al successen vierde. In de entreehal is een permanente expositie van kostbare historische en nieuwe racewagens (deels net terug van deelname aan wedstrijden).

Dietrich Mateschitz © GPToday

Dat het racecircuit is opgenomen in het Nimm’s Radl-project is niet helemaal toevallig. Al in 2014 gaf Mateschitz duizend e-bikes cadeau aan toeristenbureaus, hotels en gemeenten in de regio: om de plannen voor het fietsknooppunt een impuls te geven én om bezoekers op een ludieke manier te stimuleren om per fiets naar de Grand Prix-wedstrijden op het circuit te komen. De speels beschilderde fietsen worden sindsdien (gratis) uitgeleend aan toeristen én mensen uit de regio zelf.

Abdij in Seckau

Vanaf het moderne racecircuit leiden de knooppunten ons probleemloos naar de benedictijner abdij van Seckau en naar het dorpje Weißkirchen, waar we bij steenslijperij Edelsteine Krampl een museum met mineralen en kristallen uit heel de wereld bezichtigen. De imponerende verzameling is bijeengebracht door Reinhard Krampl, de inmiddels overleden oprichter van het bedrijf. Dit soort ‘points of interest’ zijn er in het hele Nimm’s Radl-netwerk. Leuk met kinderen is bijvoorbeeld een tocht naar de Wipfelwanderweg in Rachau, waar je van de fiets kunt stappen voor een avontuurlijke wandeling van 2,7 kilometer over een houten constructie van twintig meter boven de grond, tussen boomkruinen en over steigers, trappen en uitkijkplatforms.

Uitzicht vanaf de toren in Judenburg

Wie voor cultuur gaat, kan naar het middeleeuwse plaatsje Judenburg fietsen. Vanaf de 75,66 meter hoge stadstoren (de hoogste vrijstaande stadstoren van Oostenrijk) heb je een 360-graden-uitzicht over het centrum met mediterrane flair. Omhoog kun je via de trap (254 treden) of met de glazen lift die je door de massieve klokkenstoel ook naar het planetarium in de nok voert. Hier zijn geregeld 3D-films over onder meer het ontstaan van de kosmos te zien.

Hoe Judenburg aan zijn naam komt, is onzeker. ‘Mercatum Judinburch’ wordt voor het eerst genoemd in een oorkonde uit 1074. De naam zou dus kunnen verwijzen naar de vele joodse kooplieden die zaken deden vanuit deze voormalige handelsplaats tussen Wenen en Venetië. Een andere theorie gaat ervan uit dat het plaatsje is vernoemd naar de burcht aan de stadsrand (nu een ruïne), waar eeuwen geleden een graaf Judin zu Eppenstein woonde.

Zirbenland

Abdei Seckau

Judenburg is een van drie grotere plaatsjes in het zogeheten Zirbenland, een toeristische ‘enclave’ in het zuidoosten van het Murtal. Tot in de jaren zestig leefden mensen in het Zirbenland vooral van landbouw, mijnbouw en de staalindustrie. Voor veel toeristen was het hooguit een tussenstop op doorreis naar Slovenië en Kroatië. Om hen te verleiden langer te blijven, is de afgelopen twintig jaar veel geïnvesteerd in de verfraaiing van het gebied. Van het industriële verleden zijn er nog maar weinig sporen. Het is groen, glooiend en aangenaam fietsen over verkeersluwe wegen.

Fontein op de binnenplaats

Ook de heropening van de Red Bull Ring heeft een fikse impuls aan het toerisme gegeven. Niet alleen omdat de wedstrijden en het racecircuit zelf de nodige bezoekers trekken. Red Bull-baas Mateschitz liet onder de noemer ‘Projekt Spielberg’ ook diverse monumentale panden (zoals een kasteel, een huis uit de barok en een Jugendstilvilla) met behoud van authentieke details prachtig restaureren. Hij exploiteert ze nu als hotel-restaurant. Het zijn aantrekkelijke pleisterplaatsen tijdens fietstochten door de regio. Zo lunchten wij na ons bezoek aan de abdij van Seckau aan de overkant bij hotel-restaurant Hofwirt, in de historische ambiance van de gezellige ‘Klosterstube’ uit 1603.

Alpenden

Bernd Pfandl

Bernd Pfandl, de drijvende kracht achter Nimm’s Radl, is eigenaar van een 50plus-campingpark in het Zirbenland. Hij zet zich onvermoeibaar in om het gebied te promoten. Enthousiast neemt hij ons mee op een ronde langs regionale producenten die allerlei moois en lekkers maken van Zirbe: de Alpenden die hier veel voorkomt. Pfandl legt uit: ‘Als je ergens op vakantie bent, wil je dingen proeven en kopen die typisch zijn voor een streek. Het ligt voor de hand dat wij als Zirbenland de Zirbe als ‘huismerk’ omarmen.’

Denneappels van de alpenden (Zirbe)

En dus proeven wij met lekkerbek Pfandl siropen, jams, schnaps, gelees en zelfs bonbons gemaakt van Zirbe. We zien ook pennen en messen van Zirbe, kussens gevuld met houtkrullen en tassen, sjaals, dirndls en zelfs ondergoed van een stof bedrukt met een patroon van dennenkegels. Het Zirbenland heeft zelfs een heuse Zirben-koningin.

Geen wonder dat veel toeristen denken dat ook de huisberg, de Zirbitzkogel, vernoemd is naar de Alpenden. Dat blijkt echter niet het geval. Zirbitz komt van het Sloveense zirbiza en betekent zoiets als ‘rode alm’– een verwijzing naar de kleur van de Alpenrozen die ’s zomers op de berg bloeien. De spraakverwarring bevalt Pfandl wel: als het maar bijdraagt aan de naamsbekendheid van ‘zijn’ Zirbenland.